เรียบเรียงโดย ... ทีมงานเว็บไซต์กองอุตุนิยมวิทยาการบิน

ความกดอากาศ(Air Pressure)

ความกดอากาศ หมายถึง แรงที่กระทำต่อพื้นโลกอันเนื่องจากน้ำหนักของอากาศ ณ จุดใดจุดหนึ่งเป็นลำของบรรยากาศ
ตั้งแต่พื้นโลกขึ้นไป จนถึงเขตสูงสุดของบรรยากาศ

บรรยากาศตามมาตรฐานของ ICAO (องค์การการบินพลเรือนระหว่างประเทศ)

ICAO Standard Atmosphere ได้กำหนดมาตรฐานของบรรยากาศสภาพหนึ่ง โดยกำหนดรายละเอียดดังนี้
1.อากาศต้องเป็นอากาศแห้ง Compiled dry
2.อุณหภูมิที่ระดับน้ำทะเลปานกลาง Temp at MSL (mean sea level) ที่ 15 องศาเซลเซียส
3.ความกดอากาศที่ระดับน้ำทะเลปานกลาง Pressure at MSL 1013.25 hPa
4.อัตราการเปลี่ยนแปลงอุณภูมิระดับน้ำทะเลปานกลางจนถึงระดับความสูง 11 กิโลเมตร
Temp Lapse Rate =2 องศาเซลเซียส ต่อ 1000 มิลลิบาร์

Pressure used in Aviation (ความกดอากาศที่ใช้ในทางการบิน)

1.1013.25 mb เรียกว่า Standard Mean see level Pressure หรือ Standard Setting คือค่าที่ใช้ในเครื่องวัดความสูง
ออลติมิเตอร์ เมื่อต้องการวัดเป็น Flight Level

2.QFE หรือ Station Pressure, aerodrome pressure, runway Pressure (ความกดอากาศในบริเวณสนามบินทางวิ่ง)
คือความกดอากาศที่ทางวิ่งโดยวัดจากบาโรมิเตอร์ที่ตั้งอยู่ในสำนักงาน แล้วหักแก้ลงสู่ทางวิ่ง

3.QNH หรือ MSL Pressure คือความกดอากาศที่ระดับน้ำทะเลปานกลาง

Standard Altimeter Setting Procedure (แนวทางปฏิบัติในการตั้งเครื่องวัดความสูงมาตรฐาน)

1. Flight Level ความสูงระดับบิน
2. Vertical Separation (การแยกระดับของเครื่องบิน โดยใช้ Flight Level
3. Transition Altitude ความสูงจากระดับน้ำทะเลที่สนามบินนั้นๆกำหนดขึ้นมาว่าเครื่องบินที่อยู่ในระดับนี้
4. Transition Level หมายถึงใช้Flight Level ต่ำสุดที่อยู่เหนือTransition Altitude
5. Transition layer คือบรรยากาศที่อยู่ระหว่าง TA, TL ประมาณ 500-1,000 ฟุต



ความกดอากาศ

1013.25 hPa หรือ เรียกว่า ความกดอากาศมาตรฐานที่ระดับน้ำทะเลปานกลาง (Mean Sea Level Stand Pressure)
หรือ บางที เรียกว่า ตั้งเครื่องวัดความสูงมาตรฐาน (Standard Altimeter Setting) ค่าความกดนี้ใช้เป็นระดับอ้างอิง
เมื่อต้องการวัดความสูงเป็นระดับบิน (Flight Level) เครื่องบินที่ทำการบินในเส้นทางบินทุกเที่ยวบิน จะต้องวัดความสูง
โดยอ้างอิง ค่าความกดอากาศนี้ เพื่อให้เป็นมาตรฐานเดียวกัน โอกาสการชนกันของเครื่องบินจึงไม่มี

QFE ค่าความกดอากาศที่ทางวิ่ง (Runway Pressure) ค่าความกดอากาศที่อ่านได้จากเครื่องมือที่ติดตั้งอยู่ในสำนักงาน
อุตุนิยมวิทยาแล้วหักแก้ลงสู่ทางวิ่ง

QHN ค่าความกดอากาศที่ระดับน้ำทะเลปานกลาง (Mean Sea Level Pressure) ค่าความกดอากาศที่อ่านได้จากเครื่องมือ
ในสำนักงานอุตุนิยมวิทยา แล้วหักแก้ลงสู่ระดับน้ำทะเลปานกลาง ค่านี้เป็นค่าที่ใช้ในการเขียนแผนที่ผิวพื้

คำศัพท์ที่เกี่ยวกับความสูง
Altitude ความสูงที่วัดจากน้ำทะเลปานกลางขึ้นไป ถึงจุด หรือระดับใดๆ ที่อยู่บนพื้นผิวโลกหรือเหนือระดับพื้นผิวโลกขึ้นไป
ส่วนใหญ่แล้วจะวัดจากเครื่องบินที่ทำการบินเหนือระดับพื้นดิน

Elevation ความสูงที่วัดจากระดับน้ำทะเลปานกลาง ขึ้นไปยังจุดหนึ่งจุดใดบนพื้นผิวโลก
เช่น สนามบินดอนเมืองสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง 4 เมตร

Height ความสูงที่วัดจากพื้นดินขึ้นไปยังจุดใด ๆเหนือผิวพื้นโลก
เช่น เครื่องบินอยู่สูงจากสนามบิน 1000 ฟุต

Flight Level ความสูงที่วัดเป็นระดับบิน โดยวัดจากความกดมาตรฐาน 1013.25 hPa


      การรายงานค่าความกดอากาศผิดพลาด จะมีผลกระทบต่อเครื่องบินในการร่อนลงสู่ทางวิ่งอย่างมาก กล่าวคือ
ถ้ารายงานค่าความกดอากาศ QNH มากกว่าที่ เป็นจริง เช่น ค่า QNH ที่เป็นจริง เท่ากับ 1010 hPa แต่เจ้าหน้าที่อุตุนิยมวิทยา
รายงานผิดพลาดเป็น 1012 hPa นั่นคือ นักบินจะตั้งเครื่องวัดความสูงในเครื่องบินที่ 1012 hPa ให้เท่ากับความสูงของสนามบิน
จากระดับน้ำทะเลปานกลาง ในกรณีนี้ทางวิ่งจะอยู่ต่ำกว่าที่เป็นจริง เมื่อเครื่องบินลดระดับลงมาเรื่อย ๆ
ขณะเดียวกันความกดอากาศ จะเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ เช่นเดียวกัน เมื่อค่าความกดอากาศจากเครื่องวัดความสูงอ่านได้ 1010 hpa เครื่องจะถึงพื้นแล้ว นั่นคือ เครื่องบินจะกระแทกพื้น ในทางกลับกันถ้ารายงานค่าความกดอากาศผิดพลาดน้อย กว่าที่เป็นจริงในกรณีนี้ ขณะที่เครื่องวัดความสูงในเครื่องบิน อ่านค่าความกดอากาศได้เท่ากับที่รายงานแล้วแต่เครื่องบินยัง ไม่แตะพื้นซึ่งเป็นอันตรายมาก หากว่าสนามบินมีทางวิ่งไม่ยาวมากพอเครื่องบินอาจวิ่งเลยทางวิ่งได้


การตั้งเครื่องวัดความสูงในเครื่องบินก่อนร่อนลง

     ค่าของความกดอากาศที่ได้จากการตรวจวัดของสถานีตรวจอากาศการบินเป็นสิ่งจำเป็นอย่างยิ่งเพื่อใช้ในการปรับแต่ง
เครื่องวัดความสูงในเครื่องบินเครื่องวัดความสูงในเครื่องบินจะมีสเกล 2 สเกล สเกลหลักเป็นสเกลความสูงมีหน่วยเป็นเมตร/ฟุต
สเกลรองมีหน่วยเป็นมิลลิบาร์ เครื่องวัดความสูงที่ใช้ในเครื่องบิน

สามารถอ่านค่าความสูงได้ทุกขณะทำได้สองวิธี

     ตั้งด้วยค่าของ QFE เครื่องวัดความสูงในเครื่องบินจะอ่านค่าออกมาเท่ากับศูนย์ในขณะที่ล้อเครื่องบินแตะพื้นทางวิ่ง
หรือขณะที่เครื่องบินกำลังอยู่บนพื้นทางวิ่งพอดี ขณะบินในอากาศ การปรับความสูงด้วย QFE เครื่องวัดความสูงจะแสดงถึง
ความสูง ของเครื่องบินว่าจะอยู่สูงจากสนามบินเท่าใด QFE Altimeter Setting or Zero Setting

     QNH (สำหรับการร่อนลง) เครื่องวัดความสูงจะอ่านค่าออกมาเป็นค่าวัดความสูงของสถานีเราเรียกว่า Elevation
(ความสูงระดับน้ำทะเลปานกลาง) จากระดับน้ำทะเลในขณะที่ล้อเครื่องบินกำลังแตะพื้นทางวิ่ง หรือเครื่องบินกำลังอยู่บนพื้น ทางวิ่งพอดี ขณะที่บินในอากาศ เครื่องวัดความสูงจะอ่านค่าความสูงออกมาเป็นความสูงของเครื่องบินเหนือระดับน้ำทะเล
ปานกลาง ถ้ารายงานอากาศผิดพลาดเช่นรายงานค่า QNHมากกว่าความเป็นจริงเครื่องบินจะลงกระแทกพื้นก่อน

การตรวจวัดลมผิวพื้นที่ทางวิ่ง
การวัดลมผิวพื้นที่สนามบินสากล โดยทั่วไปแล้วเหมือนกับที่ทำการตรวจวัดที่สถานีตรวจอากาศผิวพื้น ที่ตั้งของเครื่องมือ ต้องเป็นที่ ซึ่งสามารถให้ค่าใกล้เคียงทางวิ่งมากที่สุด


กองอุตุนิยมวิทยาการบิน ©2015 กรมอุตุนิยมวิทยา
กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม โทร.02-134-0011 ต่อ 210 หรือ 211 Fax.02-134-0009-10