เรียบเรียงโดย ... ทีมงานเว็บไซต์กองอุตุนิยมวิทยาการบิน

ลมมีความสำคัญต่อการบินอย่างไร

     ลม คือ การเคลื่อนที่ของอากาศที่ขนานไปกับพื้นผิวโลก ลมเกิดขึ้นได้เนื่องจากความแตกต่างระหว่างความกดอากาศ
ในแต่ละท้องที่และการหมุนรอบต้วเองของโลก มีหน่วยเป็น กิโลเมตรต่อชั่วโมง หรือนอต (knot) ความเร็วและทิศทางของลม
เป็นสารประกอบอุตุนิยมวิทยาที่มีความสำคัญยิ่งเพราะความเร็วของลมเป็นเครื่องแสดงถึงความรุนแรงของอากาศ
ส่วนทิศทางลมหมายถึง แหล่งที่มาของอากาศ เราแบ่งลมออกเป็น ลมผิวพื้นและลมชั้นบน ลมผิวพื้นตรวจวัดที่ระดับ
ความสูง 6-10เมตรจากพื้นผิวโลก ลมผิวพื้นมีความสำคัญมากต่อการนำเครื่องบินขึ้น-ลงบริเวณสนามบิน
โดยปกติการนำเครื่องบินขึ้น-ลง ต้องสวนกับทิศทางของลมผิวพื้นเสมอ เพราะจะช่วยให้เครื่องบินยกตัวได้ดีขึ้นและ
บรรทุกน้ำหนักได้มากขึ้น การที่เครื่องบินขึ้น-ลงสวนกับทิศทางของลมผิวพื้นจะทำให้ใช้ทางวิ่งสั้นลง ตัวอย่างเช่น
เครื่อง DC-8 บินขึ้น-ลง ขณะลมผิวพื้นในสนามบินมีความเร็ว 10 นอต ถ้าบินขึ้นตามลม จะต้องใช้ทางวิ่งในการบินขึ้นยาว
เพิ่มขึ้นอีกประมาณ500เมตร แต่ในทางกลับกันถ้าวิ่งขึ้นในทิศทางสวนลมที่มีความเร็วเท่ากันจะใช้ทางวิ่งสั้นลงประมาณ100 เมตร
ลมชั้นบนในระดับต่างๆจะมีอิทธิพลโดยตรงต่อประสิทธิภาพในการบิน เช่น ลมชั้นบนในระดับบินทำให้การเดินทางใช้เวลา
และเชื้อเพลิงมากน้อยแตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับการบินตามลมหรือทวนลม

การตรวจวัดลมผิวพื้นที่ทางวิ่ง
     การวัดลมผิวพื้นที่สนามบินสากล โดยทั่วไปแล้วเหมือนกับที่ทำการตรวจวัดที่สถานีตรวจอากาศผิวพื้น ที่ตั้งของเครื่องมือ
ต้องเป็น ที่ซึ่งสามารถให้ค่าใกล้เคียงทางวิ่งมากที่สุด

การวัดทิศทางลมผิวพื้น
     เครื่องมือที่ใช้วัดทิศทางลมเรียกว่า Wind Vane (ศรลม) ทางการบินมีเครื่องบันทึกซึ่งสามารถรายงานค่าเฉลี่ยทุกช่วง
ระยะเวลา 2 นาที เรียกเครื่องมือนี้ว่า Wind direction recorder โดยต่อสายจากศรลมที่ติดตั้งอยู่บริเวณทางวิ่งมายังเครื่องบันทึก
ที่ติดตั้งอยู่ในสำนักงาน ศรลมที่ใช้สำหรับในทางการบินต้องมีความไวต่อการเปลี่ยนแปลงของทิศทางลม เครื่องบันทึกความเร็วลม
ที่อ่านได้หรือบันทึกรายงานได้เรียกว่า Anemograph ส่วนเครื่องวัดความเร็วลมแบบธรรมดาเรียกว่า Cup Anemometer อ่านค่าเป็นนอต

Head Wind ลมปะทะหน้า คือ ลมที่พัดในทิศทางตรงข้ามกับทิศทางการบินของเครื่องบิน (บินสวนทิศทางลม)

Tail Wind ลมส่งท้าย คือ ลมที่พัดในทิศทางเดียวกับทิศทางการบินของเครื่องบิน (บินตามทิศทางลม)

Longitudinal Wind เป็นคำรวมที่หมายถึง ลมที่พัดขนานกับพื้นผิวโลก ทั้ง Head Wind และ Tail Wind ต่างก็เป็น Longitudinal

Cross Wind ลมที่พัดขวางทางวิ่ง


กองอุตุนิยมวิทยาการบิน ©2015 กรมอุตุนิยมวิทยา
กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม โทร.02-134-0011 ต่อ 210 หรือ 211 Fax.02-134-0009-10